Het Orkest van de Achttiende Eeuw speelt in februari twee concerten met Mozart en tijdgenoten in de hoofdrol. Voor nummer twee wordt de hulp ingevlogen van geweldige jonge violist Theotime Langlois de Swarte, een ambassadeur voor historisch geïnformeerde muziek en specifiek voor de componist Joseph Bologne, beter bekend als Chevalier de St-Georges. De Volkskrant kondigde Theotime twee jaar geleden aan als “de grote sensatie van de barokviool” en niet zonder reden. Zijn albums worden zonder uitzondering de hemel ingeprezen, en afgelopen jaar won hij een Edison klassiek voor zijn Vivaldi-album. Vanavond kunt u hem horen in repertoire dat u waarschijnlijk nog nooit live gehoord hebt.

Joseph Bologne was een violist en componist die in de 18e eeuw die in Guadeloupe geboren werd als buitenechtelijke zoon van een tot slaaf gemaakte en plantage-eigenaar. Op 10-jarige leeftijd kwam hij naar Parijs. Zijn leven was een enorm bijzonder verhaal, maar vanwege zijn huidskleur is hij in de vergetelheid geraakt. Bologne was een fenomenale componist en virtuoos violist, schermkampioen (jawel!) en leefde in het tumultueuze Parijs van rond de Franse Revolutie. Hij kreeg waarschijnlijk les van Jean Marie Leclair en Haydn zelf stelde hem voor als dirigent voor zijn Parijse symfonieën. Hoe dan ook zult u na vanavond de naam Joseph Bologne niet meer vergeten.

Haydn en Mozart waren beiden kenners (in muziek en leven) van menselijke passies: verheven, liefdevol, gewelddadig, onzeker, spiritueel en seculier. ‘Passione’ is een reis door de uitersten van het menselijk gevoel. De ouverture van Haydns eerste oratorium, Il ritorno di Tobia, is een briljante studie in contrasten, van somber voorgevoel tot duizelingwekkende virtuositeit. Het eindigt met een harmonische ambivalentie waar menig wenkbrauw van opgetrokken zal worden, zeker in die tijd. 

Mozarts tedere uitingen in zijn vroege concertaria “Alcandro, lo confesso” waren zijn eerste knipogen naar de sopraan Aloysia Weber, op wie hij al snel verliefd werd. Haydns Passione-symfonie is een seculier werk met een theatrale herkomst, dat later zijn naam kreeg vanwege een uitvoering in Passietijd kort nadat het verbod op wereldlijke muziek was opgeheven. Het contrasteert het serieuze en het buffo in de fijnste Haydn-stijl. Twee meesterwerken van Mozart vervolledigen het programma: zijn verbluffende “Ch’io mi scordi di te” voor sopraan en piano obbligato, dat een onwrikbare, liefdevolle loyaliteit uitdrukt in het aangezicht van grote tegenspoed, en zijn laatste Weense pianoconcert in C majeur: een stuk dat licht en schaduw, verdriet en vreugde perfect in evenwicht houdt, en eindigt in een diepe, glorieuze bevestiging.